De feitelijke vereniging

Carnaval is weer in aantocht. Dat betekent dat heel wat vriendengroepen naar goede jaarlijkse gewoonte bezig zijn met de opbouw en versiering van hun praalwagen voor de lokale carnavalstoet. Zo vormen zij een feitelijke vereniging.

Een feitelijke vereniging ontstaat van zodra twee of meer personen gezamenlijk een belangeloos doel nastreven.

De feitelijke vereniging heeft geen juridische grond, en zij kan geen verbintenissen aangaan, geen eigendommen bezitten, geen schenkingen of legaten aanvaarden. Zij heeft dus geen rechtspersoonlijkheid, zij het dat een feitelijke vereniging onder bepaalde voorwaarden in rechte kan optreden zelfs zonder KBO-nummer. Zo niet zullen de gegevens van ieder lid op de inleidende dagvaarding moeten worden opgenomen.

De feitelijke vereniging als samenwerkingsvorm heeft voor- en nadelen. Je kan je zonder enige administratieve verplichting feitelijk verenigen.

Maar…! Het zijn de individuele leden wiens vermogen wordt blootgesteld. Naargelang de omstandigheden kan een lid van de vereniging een hoofdelijke aansprakelijkheid oplopen. Ieder lid kan dan voor een gehele schuld of schade individueel worden aangesproken. Wanneer samenlopende fouten van meerdere leden eenzelfde schade doen ontstaan, ontstaat een verbintenis in solidum.

Kies je ervoor om een feitelijke vereniging op te richten, doe dit dan op een gestructureerde wijze om eventuele conflicten en problemen te voorkomen. We geven je graag enkele tips:

1. Geef je vereniging een naam

Pas dan kan een vereniging geïdentificeerd worden. Zolang de vereniging geen naam heeft, kunnen er geen leden toe- of uittreden. Een actuele lijst van leden kan ook nuttig zijn om een gezamenlijke schuld te verdelen.

2. Maak statuten op voor je vereniging

Het volstaat om het doel van de vereniging te beschrijven met daarnaast een aantal basisafspraken (lidgeld, toevertrouwde gebruiksgoederen, …).

3. Volg de inkomsten en uitgaven van je verenging goed op en houd een eenvoudige boekhouding bij

Een eenvoudige spreadsheet met de inkomsten en uitgaven is voldoende. Hoewel de vereniging geen eigen vermogen heeft, zal een inventaris van de goederen in onverdeeldheid ook nuttig zijn.

4. Open een bankrekening op naam van de feitelijke vereniging

Daarvoor zijn minstens twee vertegenwoordigers nodig die hun adres opgeven en een kopie van hun identiteitskaart afleveren. Alleen op die manier kunnen transacties gelinkt worden aan de vereniging.

5. Kijk na of de vereniging btw-plichtig is

Wanneer de vereniging economische activiteiten uitoefent, kan in sommige situaties een btw-plicht ontstaan. Bij een omzet van niet meer dan € 25.000 kan je een beroep doen op de vrijstellingsregel.

6. Sluit de nodige verzekeringen af voor de feitelijke vereniging

Ook al ontbreekt iedere rechtspersoonlijkheid, is het voor de feitelijke vereniging toch mogelijk om geldig verzekeringsovereenkomsten te onderschrijven om aldus een aantal risico’s te beperken.